Zegary, konstruowane w firmie Rduch Bells & Clocks w Czernicy koło Rybnika, można oglądać na wieżach kościołów, fasadach budynków publicznych (m.in. dworcach czy galeriach handlowych) oraz ulicach, gdzie tworzą małą architekturą w przestrzeniach publicznych.
Tylko w tym roku na wieżach kościelnych w Liszkach, Obornikach Śląskich czy Wyszkowie pojawiły się nowe czasomierze zastępując te dawne, których werki zestarzały się i zatrzymały. Dziś na ponad metrowych tarczach znów przesuwają się wskazówki, przypominając, że czasu nie można zatrzymać.
– Dla wyszkowskiej parafii pw. św. Idziego wykonaliśmy zegar kościelny o średnicy 150 cm, ze złoconymi elementami i nocną iluminacją diodową. Zegar nawiązuje do przedwojennego wzoru i został zaaprobowany przez konserwatora zabytków. Mechanizm jest współczesny, bezobsługowy, sterowany sygnałem GPS – opowiada właściciel czernickiej firmy Grzegorz Klyszcz, jak po ponad 60-latach zegar powrócił na wieżę.
Podobnie w Obornikach Śląskich, gdzie na Kościele św. Judy Tadeusza i św. Antoniego Padewskiego inżynierowie Rduch Bells & Clocks zamontowali cztery tarcze zegarowe. – Stare z biegiem lat uległy procesowi korozji i za zgodą konserwatora zabytków wykonaliśmy nowe, w pełni odwzorowujące historyczny wygląd poprzednich – tłumaczy Grzegorz Klyszcz.
Zegary dopasowane do stylu budynków
W odróżnieniu od zabytkowych obiektów, zegary z Czernicy zobaczyć można np. na nowoczesnym budynku szkoły w Cedrach Wielkich. – Tarczę, wyglądem nawiązującą do stylu budynku, wykonaliśmy z lekkich materiałów nieżelaznych i pokryliśmy specjalnymi lakierami. Zegar wyposażyliśmy w elektryczny mechanizm sterowany sygnałem GPS oraz w nocną iluminację diodową – wymienia właściciel Rduch Bells & Clocks.
Na przekór spóźnialskim zegary chodzą bardzo punktualnie. Zastosowane komputery sterujące zarządzają ich pracą z idealną wręcz dokładnością jednej sekundy na 100 lat! A przy tym są w pełni bezobsługowe.
Laboratoria współpracujące z firmą z Czernicy nieustannie pracują nad nowymi materiałami wykończeniowymi i powłokami lakierniczymi, odpornymi na warunki atmosferyczne. – Aktualnie stosujemy powłokę Corundum Sand Mat, która absorbuje światło słoneczne. Dzięki temu uzyskaliśmy mat idealny, który nie powoduje żadnych odbić i refleksów. Poza tym mocny napęd, silna, ułożyskowana konstrukcja sprawiają, że mechanizmy zegarowe mogą pracować w bardzo niskich temperaturach sięgających nawet minus 50°C – zapewnia Grzegorz Klyszcz.
Nie oznacza to, że stare, zabytkowe werki historycznych zegarów odchodzą do lamusa. Firma dba o nie, odnawia, a jeśli jest taka potrzeba modyfikuje, aby zegary, jak np. na wieży Kościoła Zbawiciela w Tarnowskich Górach nie wymagały już ręcznego nakręcania.
Oficjalnie bicie olbrzyma jako pierwsi usłyszą pielgrzymi brazylijskiego Sanktuarium Boga Ojca Przedwiecznego w Trindade. A jego dźwięk – jak zapewniają przemyscy ludwisarze – wywoływać będzie dreszcze na całym ciele.
Jeszcze w tym roku 2-tonowe serce wraz z mocowaniem, po końcowej obróbce mechanicznej zostanie przetransportowane na Śląsk, gdzie będzie czekał dzwon Vox Patris odlany przez ludwisarzy pracowni Jana Felczyńskiego w Przemyślu, we współpracy z firmą Rduch Bells & Clocks w Czernicy i spółką Metalodlew w Krakowie.
Przy opracowywaniu proporcji odpowiednich materiałów wzorowano się na ich składzie w sercu najsłynniejszego w kraju Dzwonu Zygmunta, dzwoniącego na Wawelu. Wcześniejsze jego serca aż trzykrotnie pękały, dlatego odpowiednio trwały stop opracowano w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, przy pod nadzorem znawcy i opiekuna dzwonów na Wawelu, Jasnej Górze oraz w Kościele Mariackim inż. Andrzeja Bochniaka – dzwonnika Dzwonu Zygmunta.
Do wykonania serca Vox Patris użyto również stali o specjalnie dobranym składzie chemicznym. Stal musiała być wysokiej jakości i czystości metalurgicznej, a finalnie odpowiednio miękka, aby serce wydobywając jedyny w swoim rodzaju dźwięk, nie niszczyło pierścienia dzwonu. Szczególnie przydatne okazały się tu wiedza i doświadczenie właściciela firmy Rduch Bells & Clocks w Czernicy k. Rybnika Grzegorza Klyszcza.
Wcześniej specjaliści Kuźni Glinik niejako testowo wykuli inne serce dla 10-tonowego dzwonu, jednego z czterech tworzących tzw. kwartet idealny dla brazylijskiego sanktuarium. – W ten sposób wszyscy uzyskaliśmy pewność, że serce Vox Patris wykonane zostanie właściwie zarówno pod względem poczynionych obliczeń, jak i optymalnych walorów dźwiękowych, które musi posiadać każdy dzwon również nasz 55-tonowy olbrzym – tłumaczy Grzegorz Klyszcz.
Proces kucia serca dzwonu Vox Patris wraz z niezbędnymi dodatkowymi operacjami trwał 8 godzin. W niezwykłą realizację zaangażowana była cała gorlicka firma. Nad przygotowaniem dokumentacji technologicznej pracował zespół inżynierów, a proces kucia na gorąco realizował zespół złożony z trzech najbardziej doświadczonych kowali.
– Materiał wstępnie przekuliśmy we wlewkę o wadze 10,7 t, a następnie był on kształtowany na gorąco zgodnie z instrukcją opracowaną przez pracowników naszego działu inżynieryjnego. Proces przygotowania materiału wsadowego odbywał się w trybie automatycznym, natomiast kucie odkuwki „na gotowo” wykonał ręcznie operator – tłumaczy dyrektor biura technologii Kuźni Glinik Kazimierz Malina.
Serce jest ponad 4-metrowej długości, a jego średnica w najszerszym miejscu wynosi 500 mm. Największe obawy towarzyszyły wykuwaniu części środkowej i tuż przy „łopatce”, która wymiarowo znacznie rożni się od reszty. Jej grubość wynosi zaledwie 150 mm i z racji tej „smukłości” pojawiła się obawa, że może wykrzywić się podczas kucia lub nawet przerwać. – Kowale musieli zdążyć z obróbką najdłuższej i najcieńszej części przed ostatecznym zastygnięciem utwardzającego się metalu – tłumaczy skomplikowany proces odkuwania serca Grzegorz Klyszcz.
W Kuźni Glinik po raz pierwszy wykonano serce dzwonu, jednak odkuwki o podobnych kształtach i gabarytach kuje się tam często. – Wielokrotnie produkowaliśmy odkuwki swobodne o masie 8000 kg. Nasi klienci znają nasze możliwości i nieraz zlecali nam wykonanie elementów o nietypowych, skomplikowanych kształtach – przyznaje dyrektor Kazimierz Malina.
Współpracę z Glinikiem chwalą twórcy dzwonu Vox Patris: – Nie przez przypadek wybraliśmy gorlicką kuźnię, która posiada odpowiednie maszyny, technologię, ale też młody, ambitny, a przy tym chętny do podejmowania trudnych wyzwań zespół specjalistów – chwali właściciel firmy Rduch Bells & Clocks.
– Bez optymalnie wykutego serca dzwon Vox Patris nie mógłby dzwonić pełnią dźwięków, które tylko ono potrafi wydobyć z tego potężnego instrumentu – dodaje właściciel Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu Piotr Olszewski.
Ku pamięci i przestrodze – zabrzmiał dzwon ufundowany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, w rocznicę 80-lecia wybuchu II wojny światowej.
1 września na pl. Piłsudskiego w Warszawie w dzwon uderzyli przywódcy krajów i międzynarodowych organizacji zaproszonych na oficjalne uroczystości, w tym m.in. prezydenci: Polski - Andrzej Duda, Republiki Federalnej Niemiec - Franz-Walter Steinmeier oraz wiceprezydent Stanów Zjednoczonych - Mike Pence.
Czujemy się zaszczyceni, że nasz dzwon przypominać będzie - najpierw w Warszawie, a następnie w Wieluniu - o tragedii wojny, ku rozwadze i mądrości przyszłych pokoleń.
Dzwon ufundowany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, w rocznicę 80-lecia wybuchu II wojny światowej nosi nazwę Pamięć i Przestroga. 1 września, na pl. Piłsudskiego w Warszawie w dzwon uderzą prezydenci RP Andrzej Duda i Stanów Zjednoczonych Donald Trump, a także przywódcy krajów i międzynarodowych organizacji zaproszonych na uroczystość.
Dzwon odlany został w Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu – 1 sierpnia, w rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, czym wpisał własną historię „narodzin” w heroiczny zryw Polaków ku wolności. Dodatkowo opatrzony inskrypcją „1 IX 1939 Wieluń”, przypomina o jednym z pierwszych miejsc, gdzie faszystowskie Niemcy rozpoczęły działania wojenne na terenie Polski.
Dzwon wykonany ze specjalnego brązu dzwonowego z dużą zawartością cyny jest surowy w wyglądzie, a swą wagą 800 kg nawiązuje do 80-rocznicy wybuchu II wojny światowej. – Wyzwaniem dla nas było pokryć go patyną, żeby nabrał wyglądu odpowiedniego dla charakteru uroczystości – podkreśla właściciel Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu Piotr Olszewski. Cały proces produkcji dzwonu trwał trzy miesiące, poczynając od momentu jego zaprojektowania, poprzez przygotowanie formy, po odlew i jego wykończenie.
– Dzwon przewieźliśmy na Śląsk, gdzie wykuliśmy dla niego serce, zamocowaliśmy jarzmo oraz umieściliśmy na specjalnej ważącej 1900 kg konstrukcji – wyjaśnia właściciel firmy Rduch Bells & Clocks w Czernicy Grzegorz Klyszcz. Przed czernicką firmą kolejne zadanie logistyczne, czyli przetransportowanie i ustawienie dzwonu na pl. Piłsudskiego.
Dzwon do Warszawy przewieziony będzie 29 sierpnia, a następnie 2-3 września trafi do Wielunia. Zawiśnie w miejscu zniszczonej w czasie bombardowania dzwonnicy.
Ten niezwykły dar Prezydenta RP, o średnicy 108 cm wybrzmiewa w tonacji fis/ges1, o czym przekonają się uczestnicy uroczystości rocznicowych wsłuchując się w jego wyjątkowy dźwięk.
To kolejny historyczny dzwon wykonany przez jedną najstarszych ludwisarni w Polsce. Pracownia Ludwisarska Jana Felczyńskiego w Przemyślu we współpracy z śląską firmą Rduch Bells & Clocks w Czernicy, w ubiegłym roku odlała Dzwon Niepodległości, specjalnie na 100-lecie odrodzenia polskiej państwowości. W Rzeszowie uderzył w niego również prezydent RP Andrzej Duda. Wcześniej w pracowni powstały m.in. Dzwon Katyński oraz Dzwon Jan Paweł II bijący w Katedrze Wawelskiej w Krakowie.
Dziełem przemyskich odlewników jest największy na świecie kołysany dzwon Vox Patris, który w tym roku trafi do Sanktuarium Boga Ojca Przedwiecznego w Trindade w Brazylii.
Doskonały w brzmieniu i w swej złocistej szacie, Dzwon Józef z Nazaretu został ochrzczony w Kościele Mariackim w Krakowie. Dokładnie w uroczystość ku czci wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, z udziałem tłumu wiernych krakowian i przyjezdnych gości.
W ten wyjątkowy wieczór dzwon został poświęcony, a także oficjalnie nadano mu imię św. Józef z Nazaretu. Fundatorem tego pięknego daru dla bazyliki jest jej proboszcz ks. Dariusz Raś - archiprezbiter Kościoła Mariackiego. Ceremonii przewodniczył zaś arcybiskup ks. Marek Jędraszewski – metropolita krakowski.
Dzwon odlany w Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu i graficznie opracowany przez artystę plastyka Ryszarda Paprockiego będzie można podziwiać w nawie północnej pod obrazem patrona św. Józefa.
Pod koniec roku zamontowany będzie przez firmę Rduch Bells & Clocks i zabije pierwszy raz z wieży Kościoła Mariackiego w styczniu 2020 r.
Od przeszło pół roku mieszkańcom Tarnowskich Gór godziny odmierza ponad 200-letni zegar na ewangelickim Kościele Zbawiciela w rynku. Jemu podobne, zabytkowe z klasycznymi werkami: ciężarkami, wahadłem, przekładnią zębatą, znajdują się na wielu kościelnych wieżach naszych miast. Niestety, obecnie dla niektórych czas zatrzymał się…
Stare, niepoddawane przeglądom mechanizmy zużyły się, zardzewiały, brakuje też śmiałków, gotowych systematycznie nakręcać zegary, wspinając się po stromych schodach wież, na domiar bez uprawnień wysokościowych. Taki też los jeszcze do niedawna dzielił z tymi „niechodzącymi” tarnogórski zegar kościelny. Po raz pierwszy, przed około 10 laty jego wskazówki zatrzymał proboszcz, na znak protestu przeciw hałasom z sąsiadującego z świątynią lokalu. Kiedy po raz drugi stanął? – nikt już nie pamięta.
Obecnie znów odmierza czas na kościelnej wieży przy tarnogórskim rynku, a to za sprawą firmy Rduch Bells & Clocks w Czernicy k. Rybnika, która – pod nadzorem konserwatorskim – „tchnęła” w zegar drugie życie. – Wykonaliśmy nowe tarcze, jednocześnie zachowując stary werk zegara. Skonstruowaliśmy też specjalny mechanizm naciągu, aby nie trzeba było codziennie go nakręcać. Dzięki temu nowatorskiemu rozwiązaniu wahadło pracuje z dużą dokładnością, a zegar sam automatycznie się nakręca – tłumaczy właściciel czernickiej firmy Grzegorz Klyszcz.
Chwali też autorski pomysł swoich fachowców. Zamontowali oni specjalne sprzęgło, dzięki któremu można nastawiać go bez konieczności zatrzymywania. – Unowocześniając w ten sposób zegar, jednocześnie udało się nam zachować jego zabytkowy charakter – dodaje.
Zegar ten jest pięknym przykładem XVIII-wiecznej techniki zegarmistrzowskiej i to w jednej z najstarszych parafii luterańskich na Górnym Śląsku. Świątynia w Tarnowskich Górach powstała w 1780 r. po tym, jak pruskim zarządzeniem królewskim zezwolono na ponowne zakładanie kościołów ewangelickich. Zegar zaś zamontowano tam siedem lat później, był on dziełem zegarmistrza z Brynicy, Franciszka Schmachela.
– Szczególnie szczęśliwi są mieszkańcy, że „ksiądz ruszył czas” – mówi proboszcz ks. Sebastian Mendrok, pełniący w parafii swoją duszpasterską posługę już szósty rok. Ponieważ zegar trzeba było codziennie nakręcać, od dawna poszukiwał sposobu, aby to można było robić mechanicznie.
– Dziś wszyscy w okolicach rynku doskonale orientują się w czasie, ponieważ zegar bije co kwadrans i co pełną godzinę. A co ważne nie zakłóca ciszy – dodaje ksiądz proboszcz. Cieszy go też opinia młodych tarnogórzan, od których usłyszał: „Wow! jakie to piękne”.
Obecnie wiele jest jeszcze takich wież, na których zabytkowe zegary zatrzymał niełaskawy dla nich czas. – Warto byłoby zinwentaryzować te istniejące, bo stanowią nasze techniczne dziedzictwo na Śląsku. A mamy tu spore tradycje. Zegary z duszą, powstawały dzięki wysiłkowi inżynierów oraz hojności parafian lub dobrodziejów parafii – przypomina Grzegorz Klyszcz.
Stare „klasyki” stanowią cenne przykłady sztuki zegarmistrzowskiej, a współczesne rozwiązania napędowe sprawiają, że nadal mogą chodzić. – Mamy potrzebną wiedzę i doświadczenie, aby te zegary dalej były w użytku i odmierzały czas w sposób bezobsługowy – zapewnia szef firmy z Czernicy.
„Narodził się” dzwon Józef z Nazaretu dla Bazyliki Mariackiej w Krakowie. W piątek, 31 maja, odlany został w Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu, a o jego automatykę i montaż zadba śląska firma Rduch Bells & Clocks w Czernicy k. Rybnika.
Dzwon wzbogacony został o wota wtopione w gorący metal. Jedno z nich, złoty krzyżyk z łańcuszkiem włożył do odlewu fundator dzwonu, proboszcz Kościoła Mariackiego dr ks. Dariusz Raś, który przybył na uroczystość narodzin wraz ze swymi wiernymi z Krakowa. Infułat archidiecezji krakowskiej otrzymał go przed 25-laty od swoich rodziców, z okazji święceń kapłańskich. – Kolejne wota, to srebrny medal na święcenia kardynalskie prymasa Węgier, ofiarowany naszemu metropolicie krakowskiemu abp. ks. Markowi Jędraszewskiemu. W jarzmo zaś wmontowany będzie medal abp ks. Jędraszewskiego wydany na okoliczność objęcia przez niego Metropolii Krakowskiej oraz medal na 700-lecie konsekracji Kościoła Mariackiego w obecnej postaci – tłumaczył znawca i opiekun dzwonów na Wawelu, Jasnej Górze oraz w Kościele Mariackim Andrzej Bochniak.
Dzwon Józef z Nazaretu powiększy istniejącą już średniowieczną „orkiestrę maryjną”, którą tworzy zespół czterech dzwonów i dwóch gongów, niespotykany nigdzie dotąd na świecie. Bijący w świątyni rycerski Półzygmunt, królewski Tenebrat, misyjny Misjonał i najstarszy Mieszczański tzw. Campanaantiqua zawieszone są we wnętrzu wieży niższej zamienionej w dzwonnicę. Dołączy do nich współczesny, o wadze 700 kg dzwon Józef z Nazaretu, który po raz pierwszy zadzwoni 1 stycznia 2020 r., a więc w roku jubileuszu 700-lecia konsekracji Bazyliki Mariackiej.
– To pierwszy dzwon, który po kilkuset latach znów pojawi się na kościelnej wieży krakowskiej bazyliki – mówi dzwonnik i mechanik Dzwonu Zygmunt, inż. Andrzej Bochniak, autor książki „Dzwony kościoła Mariackiego w Krakowie”. Jednocześnie zapewnia, że wybór imienia nie jest przypadkowy: – Św. Józef z Nazaretu jest od ponad 300 lat głównym patronem Krakowa, a poza tym był mężem Maryi i opiekunem Jezusa. Jego wizerunek na dzwonie, zaczerpnięty został z jednego z obrazów Bazyliki Mariackiej – dodaje.
Pomysł na kolejny dzwon zrodził się całkiem przypadkowo. – Przed kilku laty, w poszukiwaniu nowych faktów do mojej książki, wraz z Grzegorzem Klyszczem, szefem firmy Rduch Bells & Clocks dotarliśmy do miejsc na dzwonnicy, w których niegdyś były XIV-wieczne dzwony. Dziś pozostały po nich puste miejsca, gdyż przeniesiono je niżej. Powiadomiony o tym ks. infułat zdecydował wtedy, że ufunduje dzwon – tłumaczy inż. Andrzej Bochniak.
W przemyskiej pracowni ludwisarskiej krakowski dzwonnik osobiście odbierał zdobienia, w które „ubrany” został nowy dzwon. Szatę graficzną przygotował artysta plastyk Ryszard Ryho Paprocki. Nie ukrywa, że nie łatwo było go zaprojektować, a jednocześnie sprostać wymaganiom wybitnego specjalisty od dzwonów, którym jest inż. Andrzej Bochniak. – Dzwon musiał bowiem nawiązywać do istniejących i wiszących w niższej wieży dzwonów średniowiecznych. Ale równocześnie musiał być też współczesny. Nie można też zapomnieć, że dzwon jest instrumentem muzycznym strojonym przez kampanologa – opowiada Ryszard Paprocki.
Oprócz postaci św. Józefa, na dzwonie znajdą się elementy historyczne, jak np. aktualny herb Krakowa, herb metropolity krakowskiego abp. Marka Jędraszewskiego nawiązujący do trzech cnót teologalnych: wiary, nadziei i miłości, herb fundatora pierwszej świątyni mariackiej – biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża oraz początnik w postaci pieczęci archiprezbitera Kościoła Mariackiego.
Dzwon Józef z Nazaretu zostanie poświęcony w sierpniu br. i będzie wystawiony w przykościelnej kaplicy. W listopadzie zawieszony zostanie na dzwonnicy, aby dokładnie 1 stycznia 2020 r. obwieścić obchody jubileuszowego roku 700-lecia konsekracji Bazyliki Mariackiej w Krakowie. Poczynając od nowego roku – jak zapowiada inż. Andrzej Bochniak – usłyszeć go będzie można każdego dnia w samo południe, tuż po hejnale z wieży mariackiej.
Jeszcze w tym roku największy na świecie kołysany dzwon „Vox Patris” wyruszy w swoją morską podróż do Brazylii, aby tam przywoływać wiernych do Sanktuarium Boga Ojca Przedwiecznego w pątniczym Trindade. Dzwon wybrzmiewać będzie z ponad 100-metrowej dzwonnicy, która nadal jest… w sferze projektu. Twórcy „Vox Patris” wrócili właśnie z Brazylii, gdzie ustalali szczegóły techniczne konstrukcji.
W Brazylii z przedstawicielami biura budowy dzwonnicy – głównym jej projektantem, specjalistami firmy przygotowującej fundamenty oraz konstruktorami dokonującymi obliczeń wytrzymałościowych wieży – spotkali się właściciele Rduch & Felczyński, twórcy 55-tonowego „olbrzyma”. W gronie specjalistów trwała „burza mózgów”, aby dopracować i zamknąć projekt budowy dzwonnicy dla dzwonu „Vox Patris”.
– To nasz czwarty wyjazd do Brazylii, podczas którego dopracowywaliśmy już 15. wersję wieży. Nieustannie modyfikowana, obecnie jest całkowicie inna niż na początku, kiedy rozpoczęliśmy prace projektowe – mówi zajmujący się automatyką i montażem dzwonu Grzegorz Klyszcz, szef firmy Rduch Bells & Clocks w Czernicy.
Wspólnie z właścicielem Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskiego w Przemyślu Piotrem Olszewskim spotkali się też z inicjatorem odlania 55-tonowego „Vox Patris”, reprezentującym brazylijskie sanktuarium – ojcem Robsonem de Oliveira, aby omówić szczegóły transportu dzwonu do Brazylii.
Jeszcze w lipcu umocowane zostanie w nim specjalnie wykute 2-tonowe serce. Cały proces uzbrajania w nie dzwonu, a także przygotowanie ogromnych gabarytów konstrukcji do montażu, wykonanych z nietypowego materiału, który trzeba zamawiać bezpośrednio u producenta w walcowni – to finalny etap w realizacji „olbrzyma”. Na przełomie września i października w Krakowie przeprowadzone zostaną jeszcze wszystkie konieczne testy. – Skoncentrujemy się na badaniach, które dostarczą projektantom informacji niezbędnych do dokończenia tego bardzo skomplikowanego projektu – tłumaczy szef przemyskich odlewników Piotr Olszewski.
– Projekt jest niespotykany pod względem rozmiarów, a tym samym wyjątkowy i nieprzewidywalny. Nauka i inżynieria nie zawsze podążają za praktyką – dodaje Grzegorz Klyszcz. Dzwon przed wypłynięciem do Brazylii zaprezentowany zostanie w całej okazałości. Kiedy wyniesiony zostanie z dołu odlewniczego na specjalne rusztowanie, będzie można podziwiać nie tylko jego kunsztowne zdobienia, ale także zobaczyć, jak dostojnie kołysze się. Niestety nie będzie można posłuchać bicia „olbrzyma”, który „odezwie się” dopiero w sanktuarium w Trindade.
Zainteresowanie dzwonem dodaje nam sił do działania!
W Trindade „Vox Patris” zawieszony zostanie na pierwszej kondygnacji wieży, na wysokości 30 m. Powyżej, w kolejnych dwóch komorach dzwonowych, na 50 i 90 m wybrzmiewać będą karyliony oraz kwartet idealny. Dzwonnica wznosząca się nad bazyliką, planowana jest jako niezależna budowla, jednocześnie tworząca integralną całość z sanktuarium.
Swój podziw dla realizowanego przez przemyskich odlewników i śląskich specjalistów projektu największego dzwonu na świecie odlanego w krakowskim „Metalodlewie”, wyraziła chargé d’affaires Marta Olkowska, na spotkaniu z okazji 20-lecie przystąpienia Polski do NATO, w polskiej ambasadzie w Brazylii. – Usłyszeliśmy, że dla Polonii to wielki honor, że taki dzwon powstał w Polsce. To powód do dumy, ponieważ pod względem liczebności brazylijska Polonia jest trzecią na świecie. Projekt dzwonu odbił się wielkim echem, co utwierdza nas w przekonaniu, że robimy dobre rzeczy, a to dodaje nam sił do dalszego działania – podsumował brazylijskie spotkanie Grzegorz Klyszcz.
To największe przedsięwzięcie nie tylko naszej firmy, ale również w historii polskiego i światowego ludwisarstwa. Waży 55 ton, jego średnica wynosi 4,5 metra, a wysokość 4 metry!
Gigant będzie rozbrzmiewać w ponad 100-metrowej wieży Sanktuarium Boga Ojca Przedwiecznego (Divino Pai Eterno) w Trinidade, w stanie Goiás w Brazylii. Ten największy na świecie kołysany dzwon jest dziełem polskich ludwisarzy – Pracowni Ludwisarskiej Jana Felczyńskeigo z Przemyśla, odlewników i specjalistów, wśród których jest i nasza firma. Ponieważ sławne w Brazylii miejsce kultu i uzdrawiających pielgrzymek aktualnie jest rozbudowywane, trwały poszukiwania również wśród najlepszych wykonawców dzwonów. Nie przez przypadek wybór padł na dwie współpracujące ze sobą polskie firmy – Pracownię Ludwisarską Jana Felczyńskiego w Przemyślu oraz Rduch Bells & Clocks w Czernicy k. Rybnika.
Polsko-brazylijski projekt realizowany będzie jeszcze przez wiele lat, ponieważ oprócz kolosa, ludwisarze wykonają dla bazyliki w Trinidade ponad 70 mniejszych dzwonów. Część z nich już została odlana. Pierwsze rozmowy dotyczące realizacji „Vox Patris” rozpoczęły się w 2013 r. – Zaprosiliśmy do Polski brazylijskiego inwestora, aby zobaczył inne dzwony oraz poznał kulturę dzwonienia w naszym kraju. Przedstawiliśmy własną wizję oraz projekt obrazujący autorskie rozwiązanie na skalę planowanego obiektu. Początkowo nie planowano tak dużej inwestycji, jednak przedstawiciel sanktuarium lecąc do Europy przez Niemcy zachwycił się istniejącym tam największym, ważącym 24 t dzwonem „Świętego Piotra”.
Prace nad „Vox Patris” poprzedziły wielomiesięczne konsultacje, symulacje i analizy naukowo-techniczne ze specjalistami Katedry Odlewnictwa Politechniki Śląskiej oraz Metalodlew SA w Krakowie. Poszukiwaliśmy odpowiedniego zaplecza z piecami do odlania dzwonu oraz suwnicą, które zapewnił nam krakowski partner. Dzwon zrobiony został tradycyjnie ze stopu miedzi (78 proc.) i cyny (22 proc.), dzięki czemu uzyskał niepowtarzalny blask i piękny, głęboki dźwięk. Na jego wykonanie zużyto ponad 60 t metalu. Kolos musiał zostać odlany w całości, co stanowiło nie lada wyzwanie, gdyż w piecu krakowskiego Metalodlewu jednorazowo można przetopić 15 t metalu. Odlew olbrzyma to było nie lada przedsięwzięcie.
Pomimo, że przeprowadzono próbny odlew, aby wyeliminować wszelkie ryzyka, pierwsza próba zakończyła się niepowodzeniem. Nie wytrzymała forma, powstały mikropęknięcia, przez które wyciekła część materiału i trzeba było powtarzać cały proces na nowo. Przy normalnych odlewach mikropęknięcia mieszczące się w granicach błędu, nie stwarzają problemu, jednak w tak dużym projekcie wywołały sekwencję niekorzystnych zdarzeń .
Za drugim razem nie było już żadnych niespodzianek. Nauczeni doświadczeniem ludwisarze wykonali m.in. dodatkowe zbrojenia, założyli obręcz i balasty, ograniczając zagrożenie do minimum. Nie mniej 12 minut, podczas których ponad 60 t metalu z prędkością 150 kg na sekundę, spływało do formy, było najdłuższe w naszym życiu. Istnieje granica, poza którą pomimo przeprowadzanych obliczeń i doświadczenia ludwisarskiego, trudno nam ocenić, co jeszcze może się przytrafić przy realizacji dzwonu o niespotykanych dotąd rozmiarach. Najlepszy dowód, że nauka nie przewiduje możliwości wykonania takich odlewów w tej technologii, a dzwony istnieją i biją 500-600 lat. We czwartek, 20 września, dzwon został zaprezentowany w Krakowie.
Zapraszamy do oglądnięcia galerii zdjęć.
Największa na świecie ściana spływającej wody, a na niej okazały „Zegar Jurajski”, nazwany od miejsca, którego stał się niekwestionowaną ozdobą. Nieubłaganie odmierzając czas klientom dokonującym zakupów w Galerii Jurajskiej w Częstochowie, jednocześnie przyciąga uwagę niezwykłą tarczą, tworzoną przez ruchome koła zębate, strzeliste wskazówki i ogromne wahadło.
Zaprojektowany i wykonany przez firmę Rduch Bells & Clocks w Czernicy k. Rybnika jest jednym z największych zegarów elewacyjnych w Europie. Wielkością można go przyrównać do „Big Benu” w Londynie (7 m), a przy tym jest większy od zegarów na Pałacu Kultury w Warszawie (6 m) i Kremlu w Moskwie (6,12 m).
W „Zegarze Jurajskim”, który waży ok. 1 tony, wszystkie elementy są ogromne. Kilka różnej wielkości stalowych kół zębatych obraca się na tarczy z wahadłem, której średnica sięga 6,5 m. Największe koło zębate ma 2 m, wskazówka minutowa jest długości 3 m, wskazówka godzinowa – 2,25 m, a wahadło zwisa na ponad 3 m. Niezwykły jest też mechanizm zegarowy o wadze 150 kg, który przystosowany został do jeszcze większego czasomierza i może przesuwać wskazówki na tarczy o średnicy aż 12 m. Pierwotnie zegar miał mieć rozmiar 7,1 m, ale jest mniejszy ze względu na ścianę wodną, na której odmierza czas.
Czas płynie, jak woda
„Zegar Jurajski” wyjątkowy jest nie tylko pod względem wyglądu, czy sterującego nim mechanizmu. To jedno z najbardziej skomplikowanych przedsięwzięć inżynieryjnych, gdyż zastosowano w nim wiele unikalnych rozwiązań technicznych z dziedziny automatyki i mechaniki. – Jeśli chodzi o zegary wieżowe, to dotychczas największe zadanie, którego podjęliśmy się w naszej 45-letniej historii firmy – zapewnia właściciel Rduch Bells & Clocks w Czernicy Grzegorz Klyszcz.
Nie ukrywa, że nie było łatwo, ponieważ nie chodziło wyłącznie o poruszanie wskazówkami, jak to się dzieje w klasycznych zegarach. Trzeba było pokonać dodatkowe stopnie trudności, a więc uruchomić zespół kół zębatych, imitujący klasyczne mechanizmy zegarowe oraz rozkołysać ogromne wahadło. Dużym utrudnieniem była ściana wodna galerii. – Zegar zamocowaliśmy bezpośrednio na szklanej tafli. Wymagało to oczywiście wcześniejszych konsultacji, jak i bardzo precyzyjnego montażu. Szkło, a przede wszystkim woda, nie pozostaje bez wpływu na koła zębate, które musiały być lekkie, a przy tym wykonane z odpornych na wilgoć kompozytów – przedstawia sposób w jaki zawieszono zegar, Grzegorz Klyszcz.
Przyznaje, że projekt był bardzo wymagający. Przydało się więc dotychczasowe doświadczenia, zdobyte przy realizacji innych zegarów oraz dzwonów, a konieczne chociażby do rozkołysania 3-metrowego wahadła. Do mocowania ogromnych elementów użyto specjalnych wciągników. – Montujemy duże dzwony i przemieszczamy wielkie ciężary, nasza praktyka i w tej sytuacji okazała się bardzo pomocna – dodaje Grzegorz Klyszcz. Wszystkie prace wykonywano nocą, w czasie kiedy galeria była zamknięta dla klientów.
Zegar i wodospad – najfajniejsze w galerii
Galeria Jurajska to największe centrum handlowo-rozrywkowe w Częstochowie. Rzesze kupujących nie pozostają obojętne, na wystrój tego miejsca. Osoby, zwłaszcza te, które po raz pierwszy przychodzą tam na zakupy, zatrzymują się przed zegarem i ścianą wodną podziwiając, a czasem i fotografując architektoniczny rozmach. – Kiedy zapytałam dwulatka, syna znajomej, co mu się u nas najbardziej podoba, bez wahania odpowiedział: zegar i wodospad – mówi o częstej reakcji nie tylko najmniejszych klientów, marketing manager Galerii Jurajskiej w Częstochowie Violetta Dziubin-Łuszczyk.
Nasza firma dostąpiła zaszczytu montażu nowego dzwonu "św. Jan Paweł II" w Królewskiej Katedrze na Wawelu.
